Bệnh xơ gan cổ trướng hay xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan. Ở giai đoạn này, nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong.
Bệnh xơ gan cổ trướng là gì?
Bệnh xơ gan cổ trướng hay còn gọi là xơ gan mất bù. Đây là một căn bệnh mãn tính gây suy giảm chức năng gan. Trong bệnh này, các tế bào trong mô gan bị tổn thương và hình thành nên sẹo. Việc hình thành sẹo sẽ làm cho gan không thể thực hiện được chức năng vốn có của nó, bao gồm tạo protein, giúp chống lại bệnh nhiễm trùng, làm sạch máu, tiêu hóa thức ăn và dự trữ năng lượng. Các tế bào chết trong gan gây cản trở việc thực hiện chức năng của các tế bào khác và dần làm mất chức năng của gan.
Xơ gan cổ trướng là một căn bệnh mãn tính gây suy giảm chức năng gan.
Nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan cổ trướng
Có nhiều nguyên nhân gây ra xơ gan, nguyên nhân phổ biến là do thường xuyên lạm dụng rượu bia. Những nguyên nhân khác bao gồm tác dụng phụ của thuốc, gan nhiễm mỡ, nhiễm trùng gan, viêm gan B, viêm gan C, các bệnh di truyền (như thừa chất sắt và xơ nang), viêm gan siêu vi mãn tính, các chất độc hại, chứng xơ gan mật nguyên phát (gây nên tắc nghẽn ống dẫn mật).
Dấu hiệu nhận biết xơ gan cổ trướng
Một số dấu hiệu dễ dàng nhận thấy của bệnh xơ gan cổ trướng
Khi bệnh xơ gan đã tiến triển sang giai đoạn xơ gan cổ trướng, việc điều trị sẽ khó khăn hơ do các tế bào gan đã xơ hóa hoàn toàn, chắc năng gan bị suy giảm nhanh chóng. Ở giai đoạn này, khoảng 80% – 90% cấu trúc gan đã bị xơ hóa, không còn khả năng hồi phục và dễ dàng nhận thấy các triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướng như:
- Sức khỏe của người bệnh bị suy kiệt, giảm cân đột ngột trong một khoảng thời gian ngắn.
- Chân bị phù, mềm, khi ấn vào có vết lõm, mất 1 – 2 phút vết lõm mới biến mất.
- Người bệnh đi đại tiện ra phân màu đen do tình trạng rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng hơn, bụng to do dịch cổ trướng ứ đọng. Có cổ trướng từ ít đến nhiều, làm căng bụng, cổ trướng tái phát nhanh là biểu hiện của chức năng tế bào gan suy kém trong tổng hợp protein.
- Hiện tượng hoàng đản xuất hiện, ban đầu da có màu vàng nhẹ, sau đó càng vàng đậm hơn, ban đầu màu vàng xuất hiện trên các niêm mạc rồi lan ra toàn thân.
- Do gan không lọc được ammoniac nên não bị nhiễm độc, khiến cho người bệnh bị hôn mê, rươi vào tình trạng lúc mê, lúc tỉnh.
- Do gan không còn chức năng thải độc nên xuất hiện các biểu hiện như suy thận, sao mạch trên da, môi, lưỡi, niêm mạc mắt nhợt nhạt, nôn, tiêu chảy, sụt cân, thiếu máu, bầm huyết dưới da do viêm phúc mạc, phân nhạt màu giống đất sét.
Bệnh nhân ở giai đoạn xơ gan mất bù có thể chuyển sang ung thư, gây tử vong trong một thời gian ngắn.
Ai có nguy cơ mắc phải bệnh xơ gan cổ trướng?
Bệnh xơ gan cổ trướng thường gặp ở những người uống nhiều rượu bia, ăn nhiều hải sản tươi sống và lạm dụng thuốc không đúng cách.
Xơ gan là một bệnh thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới, tỉ lệ người mắc bệnh xơ gan ngày càng tăng, gây ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Những yếu tố khiến nguy cơ mắc bệnh xơ gan cổ trướng tăng cao bao gồm:
- Uống nhiều rượu bia
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại
- Mắc bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Mỡ trong máu cao
Bệnh thường gặp ở những người uống nhiều rượu bia, béo phì…
Biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan cổ trướng
Phương pháp tốt nhất là loại bỏ các nguyên nhân gây bệnh xơ gan cổ trướng như: rượu, thuốc và các hóa chất độc hại cho gan.
Phương pháp hỗ trợ điều trị là:
Chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý
- Kiêng rượu
- Hạn chế ăn chất đạm khi có dấu hiệu phù nề
- Hạn chế mỡ và ăn nhạt
- Có chế độ ăn nhiều năng lượng và hạn chế chất lỏng (để kiểm soát sự tích lũy dịch lỏng)
- Đối với trường hợp tích tụ nước ở bụng (cổ trướng) hay phù nề nặng, người bệnh có thể dùng thuốc lợi tiểu
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Bạn có thể dễ dàng kiểm soát bệnh xơ gan cổ trướng nếu bạn lưu ý những điều sau:
- Không nên uống rượu
- Có chế độ ăn uống cân bằng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng
- Thay đổi sinh hoạt dựa theo triệu chứng bệnh
- Liên hệ bác sĩ nếu trong quá trình điều trị, người bệnh nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen (ruột bị thương), có máu tươi trong phân, tích nước nhiều hơn ở bụng hay chân hoặc sốt.
Lưu ý: Người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối liệu pháp điều trị của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc đông tây y bừa bãi vì có thể gây hại cho gan và khiến bệnh xơ gan cổ trướng trở nên nặng hơn.
