Xơ gan là một bệnh gan mãn tính có tỷ lệ tử vong cao sau ung thư gan. Ở giai đoạn sớm của bệnh, thường khó nhận biết các triệu chứng. Đôi khi, ở một số người, các biến chứng xơ gan lại là dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Vấn đề quan trọng là phải nhận biết sớm để xử lý kịp thời các biến chứng và tốt nhất là làm sao dự phòng không cho các biến chứng đó xảy ra.

Các giai đoạn, diễn biến của bệnh gan

Một số biến chứng xơ gan nguy hiểm

Xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản:

Gan xơ làm cho máu đi qua gan bị cản trở, dẫn đến làm tăng áp lực tại tĩnh mạch cửa cũng như tại các hệ nối cửa – chủ. Ngoài ra còn làm giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị dạ dày. Khi các tĩnh mạch này giãn quá mức sẽ bị vỡ, gây ra ói máu đỏ tươi. Nếu không xử lý kịp thời dễ gây tử vong. 

Việc điều trị bao gồm: Truyền máu và truyền thuốc để giảm áp lực tĩnh mạch cửa, nội soi dạ dày cấp cứu để thắt hoặc chích xơ các búi giãn tĩnh mạch. Khi tình trạng xuất huyết ổn định, nên tiếp tục dùng thuốc ức chế beta không chọn lọc (Propranolol) hoặc có thể phối hợp thêm nhóm Nitrate đề phòng ngừa chảy máu tái phát.

Phù chân và báng bụng:

Tăng áp lực cửa và giảm đạm máu có thể dẫn đến phù chân và tích tụ dịch ở bụng (báng bụng). Báng bụng mức độ trung bình và nhiều dễ có nguy cơ bị nhiễm trùng dịch báng, lúc đó, bệnh nhân có thể bị sốt, đau bụng và tiêu phân lỏng. Báng bụng còn là triệu chứng báo hiệu tình trạng suy gan mất bù. Bệnh nhân cần nhập viện, dùng thuốc lợi tiểu và truyền albumin để điều trị.

Hôn mê gan hay bệnh não gan:

Gan bị xơ sẽ không thể đào thải các chất độc có ở trong cơ thể. Do đó, xơ gan nặng, các độc tố có hại ở ruột – đặc biệt là khí amoniac (NH3) sẽ đi vào máu và tích tụ lại trong não gây ra bệnh não – gan với các triệu chứng như: rối loạn tri giác, từ lẫn lộn tiến đến hôn mê gan và tử vong. 

Bệnh não – gan có thể khởi phát do một số yếu tố thúc đẩy như xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, táo bón, mất nước, lạm dụng thuốc ngủ hay an thần…

Việc điều trị chủ yếu là giảm lượng amoniac (NH3) ứ đọng trong máu bằng cách hạn chế cung cấp chất đạm trong lúc hôn mê, uống thuốc nhuận tràng  lactulose để ngăn cản việc hấp thu NH3 từ đường tiêu hóa, dùng các thuốc tăng cường giải độc gan để ngăn không cho độc chất ảnh hưởng lên hệ thần kinh.

Xơ gan là một bệnh gan mãn tính có tỷ lệ tử vong cao sau ung thư gan.

Ung thư gan:

Đây là biến chứng xơ gan nguy hiểm nhất. Xơ gan do các nguyên nhân như viêm gan virus B và C, rượu, bệnh tích tụ sắt trong mô và xơ gan mật nguyên phát rất dễ tiến triển sang ung thư gan.

Bệnh nhân có thể không có triệu chứng gì đặc biệt cho đến khi tình cờ phát hiện khối u trong gan khi đi khám sức khỏe và làm siêu âm ổ bụng. Ở giai đoạn trễ: khối u quá to gây đau tức vùng dưới sườn phải, sụt cân, suy kiệt hoặc bị xuất huyết trong ổ bụng do khối u bị vỡ. 

Đối với bệnh nhân xơ gan, việc quan trọng nhất là theo dõi và tầm soát ung thư gan từ 3 đến 6 tháng/lần để có thể phát hiện sớm ung thư gan.

Tình trạng nhiễm trùng:

Gan tham gia vào các chức năng của hệ miễn dịch, nhằm bảo vệ cho cơ thể chống lại nhiễm trùng. Vì vậy, bệnh nhân bị xơ gan rất dễ bị nhiễm trùng. Ví dụ như: viêm phổi, nhiễm trùng dịch báng, nhiễm trùng máu…v.v… Tình trạng gan bị nhiễm trùng có thể làm cho bệnh gan nặng lên và thúc đẩy các biến chứng xơ gan khác xuất hiện dồn dập như hôn mê gan, suy thận…

Làm sao để phòng ngừa các biến chứng xơ gan?

Các biện pháp phòng ngừa một số biến chứng xơ gan thường gặp bao gồm:

– Phù và báng bụng: Chế độ ăn nhạt kết hợp dùng thuốc lợi tiểu.

– Xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản: Dùng thuốc làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa, thắt các búi giãn tĩnh mạch hoặc chích xơ, đặt stent cửa chủ trong gan.

– Đối với tình trạng nhiễm trùng: sử dụng kháng sinh, tiêm chủng phòng cúm, viêm phổi và viêm gan.

– Ung thư gan: Siêu âm bụng và xét nghiệm AFP định kỳ 3 đến 6 tháng/lần.

– Người bị bệnh não gan: Dùng thuốc nhuận tràng lactulose để tránh táo bón và làm giảm độc tố NH3 trong máu.

Trên đây là những thông tin về biến chứng xơ gan và cách phòng ngừa mà chúng tôi gửi tới bạn đọc. Chúc bạn có được thông tin hữu ích và mau chóng khỏi bệnh.